تفاوت اصلی پیانوهای آکوستیک با پیانوهای دیجیتال در شیوه تولید صداست.
پیانوی آکوستیک چکشی است. یعنی در این نوع پیانوها صدا از ضربهزدن چکشها به سیمها تولید میشود. در پیانوی آکوستیک فشار انگشت نوازنده بر کلیدها (به کلیدهای پیانو اصطلاحا کلاویه میگویند) به چکشها انتقال مییابد و چکشها بسته به میزان فشار به سیمها ضربه میزنند. سپس ارتعاشات تولیدشده براثر ضربه واردآمده بر سیمها به صفحه صدا (بُرد صدا هم میگویند) منتقل و تقویت میشوند. وقتی ارتعاشات با رِزونانس یا طنین صدای سایر سیمها (سیمهایی که هدف ضربه نبودهاند) در هم میآمیزند، صدایی پرتوان و منحصربهفرد حاصل میشود.
در پیانوهای دیجیتال هیچ سیمی در کار نیست. هر کلاویه کلید تولید صدای مشخصی است. در این نوع پیانوها صدا دیجیتالی است و از طریق بلندگو تقویت میشود. اما جالب است بدانید پیانوهای دیجیتال پیشرفتهای هم داریم که قادرند صدایی با شباهت زیاد به پیانوهای آکوستیک تولید کنند.
همان طور که گفتیم، سازوکار پیانوهای آکوستیک مبتنی بر چکشها و سیمهای فلزیای است که در بدنه چوبی پیانو تعبیه شدهاند. چکشها براثر فشردهشدن کلیدها به حرکت درمیآیند و به سیمها ضربه وارد میکنند. از ارتعاشات همین سیمهاست که صدا تولید میشود.
پیانوهای آکوستیک غالبا بر دو نوعاند:
در این نوع پیانوها آرایش سیمها افقی است. بنابراین بهلحاظ ابعاد طویلترند و فضای بیشتری اشغال میکنند. همین که فشار انگشت از روی کلیدها برداشته شود، چکشها تحت تأثیر جاذبه به حالت استراحت برمیگردند. در پیانوهای افقی چکشها در جهت عمودی به سیمها ضربه وارد میکنند و به همین دلیل با اتکا به نیروی جاذبه به حالت استراحت برمیگردند. جاذبه هم نیروی بسیار یکنواختی است و از یک سمت پیانو به سمت دیگر تفاوتی وجود ندارد.
البته پیانوهای افقی را بیشتر بهاسم پیانوی گرند میشناسند. همان پیانوهای خوشترکیب و عریضوطویلی که معمولا در کنسرتها میبینیم و شکل اصیل پیانوست. خیلی هم گرانقیمتاند.
در کنار پیانوهای گرند پیانوهای بِیبی گرند هم داریم که کوچکترند.
ازجمله معروفترین برندهای پیانوی گراند میتوان به یاماها و اِشتاینوِی اَند سانز اشاره کرد.
پیانوهای عمودی به پیانوهای ایستاده یا دیواری هم معروفاند. در این نوع پیانوها آرایش سیمها عمودی است و چکشها در جهت افقی به سیمها ضربه وارد میکنند. بنابراین جهت حرکت اجزا تحت تأثیر جاذبه نیست. ازاینرو برای برگشت اجزا به حالت استراحت از فنر استفاده میشود. وقتی فشار را از روی کلید بردارید، اجزا با استفاده از مکانیسم فنری به حالت استراحت برمیگردند.
اگر با پیانوهای گرند مقایسه کنیم، در پیانوهای دیواری نیروی بازگشت تکتک فنرها را بهسختی میتوان در حد یکنواختی نیروی جاذبه تنظیم کرد. ضمن اینکه فنرهای بهکاررفته بهمرور فرسوده میشوند. تفاوت ریز دیگری هم هست و آن اینکه در پیانوهای دیواری برای تکرار یک نت باید تا برگشت کامل کلید صبر کرد. اما با پیانوهای گرند میتوان یک نت را، زمانی که کلید تنها یکسوم مسیر بازگشت را طی کرده، تکرار کرد. پس حرفهای که نگاه کنیم، نوازنده با پیانوی گرند کنترل عمل بیشتری دارد و میتواند سریعتر بنوازد.
علاوهبر همه اینها پیانوهای دیواری جمعوجورتر و ارزانترند. هم فضای کمتری اشغال میکنند و هم با بودجه عموم سازگارترند. این نوع پیانوها را درواقع میتوان نمونه فشردهتر پیانوهای گرند دانست. اما اصل سازوکارشان یکی است.
گفتیم پیانوهای عمودی یا همان دیواری جمعوجورتر و ارزانترند. از بابت کیفیت صدا اگر میپرسید، معمولا گفته میشود پیانوهای گرند بهدلیل وجود سیمهای طویلتر صدای غنیتر و موزونتری تولید میکنند. اما پیانوهای عمودی را هم نباید دستکم گرفت. چراکه کیفیت و حجم صدا به عوامل مختلف دیگری هم غیر از طول سیم بستگی دارد. برای مثال کیفیت قطعات و اندازه صفحه صدا هم بیتأثیر نیست.
ازطرفی برای اکثریت علاقهمندان به یادگیری پیانو خرید گرند لزومی ندارد. بسیاری از ماهایی که برای یادگیری پیانو اقدام میکنیم در سطحی نیستیم یا بهتر بگوییم تا سطحی ادامه نمیدهیم که لزوما به پیانوی گرند نیاز داشته باشیم.
پیانوهای دیجیتال نسخه مدرنتر پیانوهای آکوستیکاند. همان طور که در ابتدا هم توضیح دادیم، صدای این نوع پیانوها دیجیتالی است. وقتی کلیدی را میفشارید، بلندگوها صدای ضبطشده (صدایی که براساس صدای پیانوهای آکوستیک ضبط شده است) و کیفیتبالای همان نت را بازپخش میکنند.
انواع پیانوهای دیجیتال عبارتاند از:
اینکه کدام انتخاب بهتری است، بسته به شرایط هرکسی میتواند متفاوت باشد. اما نکاتی هم هست که اگر از همین ابتدا بدانید، شاید روی تصمیمتان تأثیر بگذارند. اساسیترین نکات و تفاوتهایی که باید مدنظر داشته باشید عبارتاند از:
اغلب پیانوهای آکوستیک، فرقی نمیکند گرند یا دیواری، ازلحاظ کیفیت صدا در مقایسه با پیانوهای دیجیتال بهترند.
همان طور که توضیح دادیم، صدا در پیانوهای آکوستیک نتیجه ضربه چکشها به سیمهاست. شیوهای که موجب تولید صدایی آکوستیک با نوایی گرمتر و طنیندارتر میشود. ضمن اینکه نوازنده پیانوی آکوستیک کنترل بیشتری روی اجرا و بیان نتها دارد. اما پیانوهای دیجیتال درواقع تقلید صدا میکنند. صدای پیانوهای دیجیتال حاصل پخش فایل صوتی است.
هنوز هم باوجود پیشرفت تکنولوژی بازسازی صدای پیانوهای آکوستیک بهصورت دیجیتال کار سختی است. صدایی که از پیانوهای آکوستیک به گوش میرسد تنها صدای ارتعاش سیمها نیست. بلکه طنین طبیعی صدا در فضا و بدنه چوبی ساز هم شنیده میشود. اما همه پیانوهای دیجیتال قادر به بازسازی صدایی با مختصات کامل صدای پیانوهای آکوستیک نیستند. بنابراین از این نوع پیانوها نمیتوان انتظار دقیقا همان ظرافتهایی را داشت که در صدای پیانوهای آکوستیک وجود دارد.
البته درمورد کیفیت صدای پیانوهای آکوستیک ارزان و بدنگهداریشده قضیه فرق میکند. اینجاست که پیانوهای دیجیتال بهدلیل تولید صدای تمیزتر میتوانند برنده باشند. این را هم بگوییم که باوجود همه تفاوتها پیانوهای دیجیتال پیشرفته ازلحاظ ویژگیهای صدا میتوانند به پیانوهای آکوستیک بسیار شبیه باشند.
پیانو در نقطه ی مقابل هارپیسکورد قرار دارد ، زیرا حجم صدای تولیدی در هارپیسکورد بر خلاف پیانو ، متغیر نیست و حجم صدای تولیدی آن محدود و ثابت است.
اولین فورته پیانو ها در دهه ۱۷۰۰ ، صدای آرام تر و محدوده دینامیکی کوچک تری داشتند. پیانو آکوستیک معمولا دارای یک محافظ چوبی دور کیبورد و سیم های فلزی است. فشار دادن یک یا چند کلید روی کیبورد باعث می شود که چکش به سیم ها ضربه بزند. چکش بعد از ضربه به سیم به جای اول خود بازمی گردد. و سیم ها همچنان در فرکانس رزونانس خود ارتعاش می کنند. این ارتعاشات از طریق پل به ساند بورد منتقل می شود که انرژی آکوستیک را تقویت می کند . هنگامی که کلید رها می شود، دمپر ارتعاش سیم ها را متوقف می کند و صدا را خاتمه می دهد یا به اصطلاح خفه می کند. حتی با برداشتن انگشتان دست از روی کلید ، نت ها می توانند با استفاده از پدال نگه داشته شوند .
پدال طنین به پیانیست ها این امکان را می دهد که قطعه های که نواختن آنها نا ممکن است را بنوازند . با استفاده از این پدال می توانید نت را نگه دارید
و به طور همزمان با دست ها شروع به نواختن ملودی کنید. برخلاف ارگ نی دار و هارپیسکورد ( قبل از اختراع پیانو به طور گسترده مورد استفاده بود) که حجم صدای تولید شده در آنها محدود است. هرچه شدت فشار انگشت بر کلید بیشتر باشد صدای بلندتری تولید می شود.
اغلب پیانو های مدرن دارای ۸۸ کلید هستند. ۵۲ کلید سفید برای C,D,E,F,G,A و B و ۳۶ کلید سیاه که در بالای کلیدهای سفید قرار دارند.
این به این معنی است که با پیانو می توانید 88 گام مختلف (یا “نت مختلف”) را بنوازید .
کلید های سیاه برای (F♯ / G ♭، G♯ / A ♭، A♯ / B ♭، C♯ / D ♭، و D♯ / E ♭)هستند.
به ندرت، برخی از پیانو ها دارای کلید های اضافی هستند (که به سیم های اضافی نیاز دارند). اکثر نت ها دارای سه سیم است، به استثنای باس، که یک تا دو سیم دارد. سیم ها به هنگام فشردن یا ضربه زدن به صدا در می آیند و هنگامی که دست ها از صفحه کلید برداشته می شوند، توسط دمپرها خفه می شوند.
اگرچه پیانوهای آکوستیک سیم دارند اما در دسته سازهای ضربی طبقه بندی می شوند زیرا نحوه نواختن با آنها همانند پیانو اسپینت و هارپیسکورد است.
در سیستم طبقه بندی ابزارآلات موسیقی Hornbostel Sachs ، پیانو به عنوان ساز زهی در نظر گرفته شده است.
دو نوع پیانو وجود دارد: گراند و پیانو عمودی.
پیانو گراند برای سولو های کلاسیک ، موسیقی اطاقی (جمعی از نوازندگان در یک گروه کوچک با هم می نوازند) و اغلب در کنسرت های جاز و پاپ استفاده می شود.
پیانو عمودی محبوب ترین نوع پیانو است زیرا اندازه آن برای استفاده در خانه های شخصی و تمرین خانگی مناسب تر است. در طول دهه ۱۸۰۰ میلادی، تحت تاثیر گرایش های موسیقی در دوره موسیقی رمانتیک نوآوری هایی مانند فریم چدنی باعث شد که صدای قدرتمند تر ، پایدار تر و بلندتری از پیانو به گوش برسد.در قرن نوزدهم، پیانو همان نقشی را ایفا کرد که یک رادیو یا گرامافون در قرن بیستم ایفا کرد .
هنگامی که یک خانواده در قرن نوزدهم می خواستند یک قطعه موسیقی و یا سمفونی تازه منتشر شده را بشنوند. می توانستند آن موسیقی را از پیانو یکی از اعضای خانواده که می توانست پیانو بنوازد بشنوند. این ساز به طور گسترده در موسیقی جاز ، کلاسیک ، سنتی ، تک نوازی ، گروه های چند نفره نوازندگی و آهنگسازی مورد استقبال قرار گرفت.
اگرچه پیانو در مقایسه با ابزار موسیقی دیگر مانند:
گیتار آکوستیک ، سنگین ، غیر قابل حمل و گران است اما تعداد زیادی از موسیقی دانان و آماتورها در زمینه ی نواختن پیانو آموزش دیده اند. و در دسترس بودن گسترده آن در سالن های نمایش، مدارس و فضاهای تمرین این ساز را به یکی از محبوب ترین ابزار موسیقی در غرب تبدیل کرده است .
پیانو الکتریکی با تقویت کننده صدا (۱۹۲۹)، پیانو الکترونیکی (۱۹۷۰)، و پیانو دیجیتال (۱۹۸۰)نیز توسعه یافته اند.
پیانو الکتریکی در دهه های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ در سبک های موسیقی فانک، جاز و راک ، بسیار محبوب شد.
در قدیم ، ارگ نی دار مورد استفاده ی مردم بود تولیدکنندگان سازها به این فکر افتادند که یک کیبورد طراحی کنند. اولین ابزار موسیقی که در آن سیم به کار رفته است. دولسیمر چکشی است که از قرون وسطی در اروپا مورد استفاده قرار گرفت . در طی قرون وسطی ، چندین بار تولیدکنندگان سعی کردند که یک کیبورد طراحی کنند که در آن سیم به کار رفته باشد. در قرن ۱۷ ، کلاویکورد و هارپیسکورد که دارای کیبورد بودند ، توسعه یافتند .
در هارپیسکورد با فشردن کلید ، از طریق سیستم مکانیکی و مضراب ، سیم ها به ارتعاش در می آیند و صدا تولید می شود اما در کلاویکورد ، تنجنت به سیم ها ضربه می زند و صدا تولید می شود.
بعد از قرن ها تلاش و مطالعه بر روی هارپیسکورد ، تولیدکنندگان توانستند ساند بورد ، پل و یک سیستم مکانیکی برای کیبورد اختراع کنند.
این ساز توسط بارتولومئو کریستوفوری (۱۶۵۵ – ۱۷۳۱)اهل پادوا ایتالیا اختراع شد . تخصص کریستوفوری ، تولید هارپیسکورد بود. او از دانش خود درباره ی کیبورد هارپیسکورد استفاده کرد و اولین پیانو را ساخت . سال دقیق تولید این ساز مشخص نیست برخی اسناد سال ۱۷۰۰ را سال تولید پیانو می دانند و برخی دیگر سال ۱۶۹۸ را . سه پیانو از دهه ۱۷۲۰ هنوز موجود است . نام قدیمی آنها ، پیاشنو فورته است که بعد ها برای ساده تر شدن آن را پیانو نامیدند .
صدای ساز کلاویکورد برای اجرا در سالن های بزرگ ، بسیار آهسته است. هارپیسکورد صدای خیلی بلندی تولید می کند اما با آن روی هر نت نمی توان کنترل خوبی داشت.
هارپیسکورد نمی تواند سطوح مختلفی از موزیک را تولید کند حتی اگر نوازنده از تمام مهارت خود استفاده کند. عملکرد پیانو بسیار بهتر کلاویکورد و هارپیسکورد است. هم صدای بلندی دارد و هم نوازنده قادر خواهد بود انواع ملودی ها را با این ساز بنوازد .
از پیانو می توان در کنسرت ها و سالن های بزرگ نیز استفاده کرد. کریستوفور توانست موفق شود و بدون هیچ دانش و شناخت قبلی یک کیبورد طراحی کند
که در آن چکش ها به سیم ضربه بزنند و صدا تولید شود. وقتی چکش به سیم ضربه میزند باید فورا به جای خود باز گردد زیرا اگر تماس چکش با سیم طولانی تر شود ارتعاش ایجاد شده در سیم متوقف می شود و صدا تولید شده نیز خاتمه می یابد .
نحوه ی اکشن در پیانویی که کریستوفور ساخت ، الگویی برای دیگر تولیدکنندگان در قرن های بعد بود. سیم ها در پیانوهای تولید شده توسط کریستوفوری نازک تر بودند. و در نتیجه صدای تولید شده از آنها نسبت به پیانوهای مدرن امروزی نیز آهسته تر بود اما در مقایسه با کلاویکورد ، صدای فورته پیانو ها بلند تر بود .
اختراع این ساز توسط کریستوفوری تا مدت ها ناشناخته ماند تا در سال ۱۷۱۱یک نویسنده ایتالیایی به نام اسپیون مافی مقاله ای درباره آن نوشت و درباره مکانیزم این ساز توضیحاتی در قالب نمودار نوشت .
مقاله ی او به زبان آلمانی ترجمه شد و به طور گسترده مورد استقبال عموم قرار گرفت . در نسل های بعدی سازندگان پیانو کار خود را بر اساس خواندن این مقاله آغاز کردند.
یکی از این سازندگان گوتفرید سیلبرمن بود که در میان دیگر سازندگان ، مشهور تر بود. پیانوهای گوتفرید دقیقا مشابه با پیانوهای کریستوفر بود با این تفاوت که گوتفرید پدال طنین را اختراع کرد . این پدال باعث می شود که دمپر ها به طور همزمان از روی سیم ها بلند شوند . این اختراع پیانیست ها را قادر می سازد که نت را نگه دارند حتی اگر انگشت پیانیست روی کلید فشاری وارد نکند
و پیانیست ها می توانند به طور همزمان نت های دیگر را بنوازند. سیلبرمن در دهه ۱۷۳۰ طریقه ساخت پیانو را به سباستین باخ آموزش داد .
اما سباستین انتقاد کرد که نت های بالاتر خیلی نرم هستند . باخ ، پیانوهای مدرن تر در سال ۱۷۴۷ را بیشتر تائید کرد و پیانو های سیلبر من را فروخت .
در سال ۱۷۴۹ ، باخ نام فورته پیانو به معنای نرم و بلند را روی پیانوهای سیلبرمن نهاد تا بتواند فروش بیشتری داشته باشد. در اواخر قرن ۱۸ ساخت این ساز توسط برخی افراد.
یوهان آندریاس استین (که در اگزبورگ آلمان کار می کرد) و نانتی استریچر (دختر استین) و آنتون والتر که اهل وین بودند ، توسعه یافت .
پیانوهایی که در وین ساخته شدند فریم آنها از جنس چوب بود در هر نت دو سیم وجود داشت و چکش ها با چرم کاور شده بودند.
رنگ کلیدها در پیانوهای وینی متضاد رنگ کلیدها در پیانوهای امروزی هستند. یعنی کلید های سفید در آنها همان کلید های سیاه و کلید های سیاه در آنها همان کلید های سفید در پیانوهای امروزی هستند.
ولفگانگ موتزارت موسیقی سوناتا و قطعه موسیقی های خود را با این ساز سرود و کپی آنها در قرن ۲۱ برای اجرای موسیقی های کلاسیک ، ساخته شد.
پیانوهای دوره ی موتزارت دارای نت نرم تر و اثیری تری نسبت به پیانوهای قرن بیست و یکم یا پیانوهای انگلیسی هستند و قدرت نگه داشتن نت در آنها کمتر بود.
فورته پیانو به پیانو های قدیمی و اولیه گفته می شود و به نوع مدرن و امروزی آن ، پیانو می گویند.
از سال 1790 تا 1860، در پیانو های دوران موتزارت تغییرات بزرگی ایجاد شد و تبدیل به پیانو های امروزی شدند. این انقلاب در پاسخ به ترجیح آهنگسازان و پیانیست ها برای صدای پیانو قوی تر و پایدارتر بود .
سیم های پیانو با کیفیت بالاتر و فریم های آهنی بسیار بزرگ که بتوانند در برابر کشش شدید سیم ها مقاومت کنند.
با گذشت زمان، محدوده اوکتاوها از پنج اکتاو در پیانوهای دوره موتزارت به هفت اکتاو (و حتی بیشتر) در پیانوهای مدرن افزایش یافت.
پیانو دیجیتال
پیانو توسط بارتولومئو کریستو فری در سال 1709 در ایتالیا اختراع شد.
او این ساز را " گراوی چمبالو کول پیانو اِ فورته " نامید که به Piano Forte یعنی (قوی و ملایم) مشهور شد اما کم کم نام اختصاری پیانو را به خود گرفت .
پیانوهای اولیه فاقد پدال بودند و در طول قرن هجده میلادی شکل کاملتری به خود گرفتند . پیانوهای جدید به صورتهای آکوستیک یا دیواری و گرند یا رویال ساخته شده و به بازار راه یافته اند . در دو قرن آخر آثار برجسته ای ساخته شده برای پیانو بیش از هر ساز تکنواز دیگر بوده است و این بخاطر توانایی های اجرایی بی همتا و متنوع و گستره صوتی که بیش از هفت اکتاو می باشد ،است.
گستره دینامیکی پیانو نیز پهناور است ، یعنی قابلیت ایجاد صدایی بسیار ملایم تا صدایی بسیار پر قدرت را دارد.
آهنگسازان بزرگ پیانو بسیارند ولی می توان به (لودویک وان بتهوون)،(آمادئوس موتزارت)،(فردریک شوپن) و (فرانس لیست) اشاره کرد که همگی از بزرگترین آهنگسازان جهان به شمار می روند.
انواع پیانو :
تا چند سال قبل اگر انواع پیانو دو نوع بود امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی انواع پیانو به سه نوع افزایش یافته اند:
1.رویال یا گرند پیانو (Royal or Grand Piano)
این نوع پیانو ها هم نسبت به اندازه به سه نوع تقسیم میشوند:
Small,Medium,Larg که از یک متر و هشتاد سانتیمتر که کوچکترین آنها است تا سه متر و گاها بیشتر میرسند.
این نوع پیانو بیشتر برای اجرای کنسرت استفاده میشوند.
2.آکوستیک یا دیواری ( up right or Acoustic)
این نوع پیانو ها یک نوع اند و بیشتر برای خانه یا هنرستان ها و دانشگاه ها استفاده می شوند.
و تنها فرقشان با گرند پیانو این است که در گرند پیانو چکش به صورت خوابیده به سیم میخورد ولی در آکوستیک چکش به صورت ایستاده به سیم میخورد.
3. پیانوی برقی (Electric Piano)
این پیانو ها شاید از ظاهرا مصنوعی به نظر برسند ولی این نوع پیانو ها شبیه ترین نوع ها به پیانوی طبیعی هستند و تنها فرقشان با پیانوی طبیعی این است که چکش به سنسور برخورد میکند و صدا را از طریق بلندگوهای بسیار دقیق به گوش ما میرسانند.
تاریخچه اجتماعی پیانو
منظور از اصطلاح تاریخچه اجتماعی پیانو، بررسی نقش این ساز در فعالیت های اجتماعی و زندگی روزمره مردم است. پیانو در اوایل قرن هجدهم اختراع شد و امروزه به عنوان سازی پرطرفدار در اقصی نقاط جهان به چشم می خورد.
در قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم، پیانو در زمره سازهایی بود که خریداری آن برای قشر متوسط جامعه ممکن نبود و تنها خانواده های اصیل و طبقه اشراف، امکان در اختیار داشتن این ساز را دارا بودند. اساتید موسیقی به فرزندان دختر خانواده های اشرافی پیانو درس می دادند. در آن زمان تفکر عمومی بر این اصل استوار بود که مهارت در نواختن پیانو، برای هر زن جوان یک ویژگی برجسته به هنگام ازدواج محسوب می شود.
شوپن معلم پیانو همسر چارلز داروین
دختران جوانی که در سنین کودکی مشق پیانو می گرفتند، در بزرگسالی نواختن پیانو، سرگرمی اوقات فراغت آنها در خانه به شمار می رفت. به عنوان مثال استاد پیانوی اما وجوود (1808-1896 Emma Wedgwood) همسر چارلز داروین (Charles Darwin تئوریسین نظریه تکامل) و نواده کارخانه دار متمولی با نام جاشوآ وجوود (Josiah Wedgwood)، کسی نبود جز موسیقیدان نامدار دوران رمانتیک فردریک شوپن! اما (Emma) حتی پس از ازدواجش با چارلز، پیانو را با مهارت کامل می نواخت.
بسیاری از دختران جوان اروپا در دوران مختلف تحت تاثیر اساتیدی چون هایدن، موتسارت و بتهوون و ... در آینده به نوازندگان برجسته ای تبدیل شدند. اما برگزاری کنسرت و حضور در مجامع حرفه ای تنها مختص مردان جامعه بود.
ورود پیانو به منازل قشر متوسط
در طول قرن های نوزده و بیست که طیف گسترده ای از جمعیت کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی را طبقه متوسط تشکیل می داد؛ این قشر از جامعه به موفقیت های بیشتری در جامعه دست پیدا کردند، همین قضیه سبب ورود پیانو به منازل آنها شد و به تدریج تعداد خانواده هایی که استطاعت خرید این ساز را داشتند بیشتر و بیشتر شد.
به علاوه حضور پیانو در مکان های عمومی مانند مدارس، هتل ها و رستوران ها پر رنگ تر از قبل شد. عنصری که سمبل طبقه متوسط جوامع غربی بود به تدریج به کشورها و اقوام دیگر نیز وارد شده و در بین آنها رواج یافت. کشور ژاپن مثال روشنی از این قضیه است.
امروزه در قرن 21 هنوز بسیاری از والدین معتقدند یادگیری نواختن پیانو به کودکانشان تمرکز و انضباط می آموزد.
رواج پیانو در میان طبقه متوسط تاثیر بسزایی بر عرصه موسیقی و پیشرفت آن به جا گذاشت، به منظور درک بهتر این موضوع بد نیست به دورانی نظر بی افکنیم که هنوز تجهیزات الکترونیکی و مکانیکی ساخته نشده بود. در آن زمان موسیقی و آواز در بین عوام و کارگران کارخانه ها به صورت سینه به سینه و از طریق شنیداری از نسلی به نسل دیگر منتقل می شد.
به عنوان مثال خانواده ژوزف هایدن (1732-1809 Joseph Haydn) که سواد موسیقی آکادمیک نداشتند، پدرش چنگ می نواخت و اعضای خانواده معمولا به صورت دسته جمعی ساز می زدند و آواز می خواندند. با بهبود وضعیت اقتصادی قشر متوسط، پیانو به عنوان سازی جدید به منازل کلیه خانواده هایی که علایق موسیقیایی داشتند، وارد شد و تبدیل به منبع اصلی موسیقی در خانه ها شد.
نوازندگان تازه کار پیانو، معمولا آثار آهنگسازان هم عصر خود را اجرا می نمودند. اساتید موسیقی معاصر، کتاب ها و متدهای مختلفی برای هنرجویان پیانو، که تعدادشان به شدت افزایش یافته بود تنظیم می کردند. به علاوه هر استاد، نمونه هایی از آثار کلاسیک را اجرا می نمود که کارآموزان بتوانند آنها را به عنوان الگوی اجرایی مورد استفاده قرار دهند. بدین ترتیب هر نوازنده تازه کار می توانست درک کاملی از اجرای درست اثر در اختیار داشته باشد، حتی اگر نمی توانست اثر مربوطه را از ابتدا تا انتها به طور کامل اجرا نماید.
در آن زمان بزرگترین تفریح در منازل نواختن پیانو به صورت دو نفره بود، بدین ترتیب که دو تن از اعضای خانواده در مقابل یک پیانو می نشستند و آهنگی را می نواختند، در بسیاری از موارد افراد دیگر فامیل با سازهای دیگر یا آواز، نوازندگان پیانو را همراهی می کردند.
در این میان، والدینی که فرزندانشان استعداد خارق العاده ای در این زمینه از خود نشان می دادند، آنها را به ادامه فعالیت های موسیقی به صورت حرفه ای تشویق می نمودند، در موارد بسیاری نیز خانواده برای مهیا نمودن شرایط لازم جهت عملی نمودن چنین تصمیمی، ناچار به فداکاری و از خودگذشتگی های بسیاری می شد.
آرتور اشنبل (Artur Schnabel) در کتاب "زندگی من و موسیقی (My Life and Music)" تجربیات شخصی زندگی اش را در این زمینه، در شرایط حاکم بر اواخر قرن نوزدهم، به طور کامل شرح داده است.
"تا زمانی که پیشرفت تکنولوژی امکان گوش دادن به موسیقی غیر زنده را فراهم نمود، پیانو جایگاه خود را در بین خانواده ها حفظ کرد. player piano یا پیانوی اتوماتیک، اولین وسیله ای بود که در این زمینه ساخته شد. به دنبال آن دستگاههای گرامافون به بازار آمد و در دهه پیش از شروع جنگ جهانی اول به شدت رواج یافت."
"پس از آن در دهه 1920 با اختراع رادیو تحول بزرگی در دنیای موسیقی پدیدار گشت. در دهه 1930 در زمان رکود اقتصادی (Great Depression)، فروش دستگاههای پیانو به شدت کاهش یافت و بسیاری از کارخانه های سازنده این ساز ورشکست شدند."
در اواخر قرن بیستم نیز با به روی کار آمدن کیبوردهای الکترونیک و استقبال عمومی از این وسیله، ضربه دیگری بر بازار فروش پیانو وارد شد. هر چند این ساز جدید که به مراتب ارزانتر از پیانو نیز بود، جایگزین بسیار ضعیفی برای کیفیت صدای بسیار بالای پیانو محسوب می شد، اما به دلیل انعطاف پذیری بیشتر و سهولت یادگیری برای اجرای آهنگ های مردمی، انتخاب مناسب تری برای کاربران به شمار می رفت.
به هر ترتیب، تا به امروز نیز پیانو جای خود را در بسیاری از منازل قرن بیستم و بیست و یکم حفظ نموده است. پیانو هایی که امروزه خریداری می شوند در مقایسه با چندین دهه قبل از کیفیت بسیار بالاتری برخوردارند و قیمتشان نیز بسیار گرانتر است. شاید بتوان گفت امروزه نواختن پیانو مختص خانواده های تحصیل کرده و یا مرفه از طبقه متوسط اقتصادی است.
بدون شک امروزه دیگر مهارت در نوازندگی پیانو از خصوصیات بارز یک دختر جوان به هنگام ازدواج محسوب نمی گردد، اما هنوز نیز بسیاری از والدین معتقدند یادگیری نواختن پیانو به کودکانشان تمرکز و انضباط می آموزد و دری را برای ورود آنان به عرصه موسیقی کلاسیک می گشاید.
کوک پیانو به مجموعه عملیاتی گفته می شود که جهت رساندنِ فرکانس سیم ها به فرکانس استاندارد انجام می شود .
پیانو یک وسیله مکانیکی ، متشکل از 6000 الی 7000 قطعه که تمامی این قطعات باید هماهنگ کار کنند . تا در نهایت چکش ها به سیم ها ضربه زده و از سیم ها صدا تولید میشود .
هر پیانو حدودا از 220 عدد سیم تشکیل شده در قسمت های مختلف از جمله : طول ، ضخامت و جنس سیم ها با یکدیگر تفاوت دارد. سیم ها در 3 قسمت قرار دارند.
در هر کدام از این قسمت ها جهت تولید صدای زیر و یا بم ، این تفاوت ها وجود دارد . لازم است هر کدام از این سیم ها تحت کشش قرار بگیرند .
استانداردی برای تحت کشش قرار گرفتن سیم های یک پیانو تعریف شده ، این استاندارد را تحت عنوان فرکانس Frequency میشناسیم .
الگوی تشخیص این فرکانس برای تحت کشش قرار دادن سیم ها :
در گذشته 432 هرتز برای نت LA یا A4 از اکتاو چهارم تعیین شده بود . این بدان معناست که با هر بار ضربه ای که چکش به سیم های مربوط به نت A4 وارد میکند:
432 بار در ثانیه آن سیم ارتعاش پیدا می کند .
البته در دنیای موسیقی مدرن این فرکانس به 440 هرتز در ثانیه ارتقا پیدا کرده است . به مجموعه این عملیات جهت رساندن کشش سیم ها به فرکانس استاندارد را کوک پیانو میگویند .
هر کدام از نت های پیانو متشکل از 1 تا 3 سیم می باشد. هر کدام از این سیم ها به یک قطعه استوانه شکل فلزی به نام تیونینگ پین متصل شده اند .
که خود این تیونینگ پین ها داخل صفحه چدنی یا پین بلاک فرو رفته اند ، برای تولید صدای مطلوب و استاندارد توسط هر نت در پیانو باید تمامی این سیم ها به صورت یکنواخت در فرکانسی که از پیش تعیین کرده ایم تحت کشش قرار گیرند . انجام این کار توسط آچار مخصوص کوک پیانو صورت میپذیرد.
توسط تکنسین ، مدت زمان به طول انجامیدن کوک پیانو به موارد مختلفی از قبیل :
– عمر پیانو
– کیفیت تیونینگ پینها
– تاریخ کوک قبلی
– مهارت تکنسین یا کارشناس فنی پیانو بستگی دارد .
به طور تجربی انجام این کار مابین 80 تا 120 دقیقه زمان میبرد . کوک اگر دقیق و درست انجام شده باشد تمام سیم ها باید با یکدیگر هماهنگ ، یکنواخت و همگن ارتعاش کنند تا در نتیجه آن صدای شفاف و با کیفیتی تولید شود .
میزان ماندگاری و پایداری کوک پیانو به عوامل مختلفی از جمله:
آب و هوا ، رطوبت ، شدت نواختن و میزان نواختن توسط نوازنده بستگی دارد اما به طور معمول هر پیانو باید در بازده 4 تا 8 ماه یک بار کوک شود .
مشکلاتی که در کوک پیانو وجود دارد ، می توان به موارد زیر اشاره کرد :
که در این صورت امکان نگه داشتن سیم ها را در کشش و یا در کوک مربوطه ندارد .
پین بلاک ها که از چدن ساخته شده اند میبایست همواره مستحکم و استوار باشند چرا که وزن و کشش تمام سیم ها توسط پین بلاک تحمل می شود .
این وزن چیزی معادل 9 الی 12 تن می باشد. بدیهی است که در صورت داشتن هر گونه ترک و یا شکستگی در این قسمت قدرت و توان نگه داشتن این وزن به میزان چشمگیری کاهش پیدا می کند.
در نتیجه کوک شدن و یا کوک نگه داشتن پیانو سخت و یا غیر ممکن شود .
خرک در زیر پیانو واقع شده ، انتهای سیم ها با عبور و فیکس شدن در کنار پل های فلزیِ کوچک به آن متصل شده اند.