کوک پیانو به مجموعه عملیاتی گفته می شود که جهت رساندنِ فرکانس سیم ها به فرکانس استاندارد انجام می شود .
پیانو یک وسیله مکانیکی ، متشکل از 6000 الی 7000 قطعه که تمامی این قطعات باید هماهنگ کار کنند . تا در نهایت چکش ها به سیم ها ضربه زده و از سیم ها صدا تولید میشود .
هر پیانو حدودا از 220 عدد سیم تشکیل شده در قسمت های مختلف از جمله : طول ، ضخامت و جنس سیم ها با یکدیگر تفاوت دارد. سیم ها در 3 قسمت قرار دارند.
در هر کدام از این قسمت ها جهت تولید صدای زیر و یا بم ، این تفاوت ها وجود دارد . لازم است هر کدام از این سیم ها تحت کشش قرار بگیرند .
استانداردی برای تحت کشش قرار گرفتن سیم های یک پیانو تعریف شده ، این استاندارد را تحت عنوان فرکانس Frequency میشناسیم .
الگوی تشخیص این فرکانس برای تحت کشش قرار دادن سیم ها :
در گذشته 432 هرتز برای نت LA یا A4 از اکتاو چهارم تعیین شده بود . این بدان معناست که با هر بار ضربه ای که چکش به سیم های مربوط به نت A4 وارد میکند:
432 بار در ثانیه آن سیم ارتعاش پیدا می کند .
البته در دنیای موسیقی مدرن این فرکانس به 440 هرتز در ثانیه ارتقا پیدا کرده است . به مجموعه این عملیات جهت رساندن کشش سیم ها به فرکانس استاندارد را کوک پیانو میگویند .
هر کدام از نت های پیانو متشکل از 1 تا 3 سیم می باشد. هر کدام از این سیم ها به یک قطعه استوانه شکل فلزی به نام تیونینگ پین متصل شده اند .
که خود این تیونینگ پین ها داخل صفحه چدنی یا پین بلاک فرو رفته اند ، برای تولید صدای مطلوب و استاندارد توسط هر نت در پیانو باید تمامی این سیم ها به صورت یکنواخت در فرکانسی که از پیش تعیین کرده ایم تحت کشش قرار گیرند . انجام این کار توسط آچار مخصوص کوک پیانو صورت میپذیرد.
توسط تکنسین ، مدت زمان به طول انجامیدن کوک پیانو به موارد مختلفی از قبیل :
– عمر پیانو
– کیفیت تیونینگ پینها
– تاریخ کوک قبلی
– مهارت تکنسین یا کارشناس فنی پیانو بستگی دارد .
به طور تجربی انجام این کار مابین 80 تا 120 دقیقه زمان میبرد . کوک اگر دقیق و درست انجام شده باشد تمام سیم ها باید با یکدیگر هماهنگ ، یکنواخت و همگن ارتعاش کنند تا در نتیجه آن صدای شفاف و با کیفیتی تولید شود .
میزان ماندگاری و پایداری کوک پیانو به عوامل مختلفی از جمله:
آب و هوا ، رطوبت ، شدت نواختن و میزان نواختن توسط نوازنده بستگی دارد اما به طور معمول هر پیانو باید در بازده 4 تا 8 ماه یک بار کوک شود .
مشکلاتی که در کوک پیانو وجود دارد ، می توان به موارد زیر اشاره کرد :
که در این صورت امکان نگه داشتن سیم ها را در کشش و یا در کوک مربوطه ندارد .
پین بلاک ها که از چدن ساخته شده اند میبایست همواره مستحکم و استوار باشند چرا که وزن و کشش تمام سیم ها توسط پین بلاک تحمل می شود .
این وزن چیزی معادل 9 الی 12 تن می باشد. بدیهی است که در صورت داشتن هر گونه ترک و یا شکستگی در این قسمت قدرت و توان نگه داشتن این وزن به میزان چشمگیری کاهش پیدا می کند.
در نتیجه کوک شدن و یا کوک نگه داشتن پیانو سخت و یا غیر ممکن شود .
خرک در زیر پیانو واقع شده ، انتهای سیم ها با عبور و فیکس شدن در کنار پل های فلزیِ کوچک به آن متصل شده اند.